Wanneer we een dierbare verliezen, gaan we door een rouwproces. De wereld zoals we die kennen, verandert ingrijpend. Onze geliefde is weg en wij zijn nog hier. Rouw is een proces van bewustwording en aanvaarding waarbij we ons proberen aan te passen aan een leven zonder onze dierbare.

Voor de nabestaanden start een moeilijke en verwarrende periode. Een rouwproces kent geen standaard verloop en is voor iedereen anders. Er is geen ‘juiste’ manier. Rouwen begint ook niet noodzakelijk na het overlijden maar kan al starten na het horen van een slechte prognose. De patiënt krijgt mogelijk te maken met verlies van zelfstandigheid, sociale contacten, intimiteit… Ook de partner en/of omgeving kan geconfronteerd worden met gemis aan seksualiteit, tijd voor zichzelf, het vertrouwde leven samen…

gert-stockmans-n85taMiq0S4-unsplash

Tijdens de palliatieve ondersteuning door Pallion hebben we bijzondere aandacht voor het stapsgewijs afscheid nemen van het leven. Er wordt met zorg gekeken naar het naderende overlijden en er wordt tijd gemaakt om emoties te beluisteren. Iedere familie heeft hierin andere zorg nodig en samen gaan we op zoek naar welke zorg dat is, zowel voor als na het overlijden.

Wat kan men ervaren tijdens het rouwen?

Iedere reactie die ervaren wordt –fysiek, mentaal, sociaal, spiritueel…- is volkomen normaal! Het verlies van iemand waaraan men erg gehecht was, is zo intens dat de gevolgen ervan overweldigend kunnen aanvoelen. Omdat rouw zo uniek is, is het moeilijk te voorspellen waaraan men zich kan verwachten. Daarnaast wordt het rouwproces ook beïnvloed door de manier waarop de geliefde overleden is, of er nog ruimte was om afscheid te nemen, hoe nauw de band was…

Emotioneel: Rouwen voel je tot in het diepst van je mens-zijn. Allerlei emoties gaan door ons heen: schuldgevoel, eenzaamheid, angst, verdriet, gemis, boosheid, jaloezie, ontkenning, … En ook liefde, dankbaarheid, trots… Soms voelen we niets, zijn we gelaten en soms voelen we alles tegelijk.

Fysiek: Ook ons lichaam rouwt mee. Dit kan zich uiten in buikpijn, hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, duizeligheid, hartkloppingen…

Mentaal/cognitief: Rouw raakt je in je denken. Je gedachten worden volledig in beslag genomen. Je kan overspoeld raken door verwardheid, piekergedachten, concentratieproblemen, vermoeidheid…

Sociaal: Onze relaties met de mensen rondom ons kunnen veranderen, soms op aandringen van onszelf, soms ongewild vanuit de anderen. Bij sommigen wordt de band hechter, met anderen verloopt het contact net moeizamer. Vaak vermijdt de omgeving het gesprek vanuit een onbewuste reflex om de naasten te sparen.

Gedragsmatig: Men probeert om zo goed mogelijk dagelijks te blijven functioneren, wat de ene dag al beter lukt dan de andere. Men kan uitstel- of vermijdingsgedrag vertonen, sneller gefrustreerd raken, afwezig of afstandelijk lijken, overbeschermend worden…

Existentieel/spiritueel: Belangrijke vragen kunnen de kop opsteken: Wat is het leven? Wat vind ik belangrijk? Wat geloof ik (nog)? Hoe wil ik verder met mijn leven? Hoe kijk ik nu naar mijn relatie, werk, …?

rouwen

Hoe rouw je?

Tijdens het rouwen zoeken we onze weg in een leven zonder onze overleden geliefde. Hoe we dat doen, is heel individueel. Dat betekent dat twee mensen, zelfs al komen ze uit hetzelfde gezin, heel anders kunnen rouwen. De ene wil erover praten, de andere niet. De ene weent nooit, de andere iedere dag. De ene persoon wil snel terug aan het werk, de andere vindt het moeilijk om buiten te komen. Deze verschillen kunnen er soms voor zorgen dat we mekaar niet begrijpen of geen steun vinden bij elkaar. Het is belangrijk om iedere vorm van rouwverwerking te aanvaarden en te respecteren en geen oordeel te vellen over hoe een ander omgaat met verlies.

Hoe lang duurt een rouwproces?

Er staat geen eindpunt op rouwen. Soms denken wij, of onze omgeving, dat we ‘klaar’ moeten zijn met rouwen. Dat er genoeg tijd over gegaan is. Maar rouwen is geen proces dat volgens een standaard stappenplan verloopt. We zoeken doorheen de tijd, doorheen ons leven, hoe we het verlies kunnen integreren in ons leven. Ieder doet dit op zijn unieke manier. We dragen het verlies van onze dierbare met ons mee als deel van ons leven, als deel van ons. En dat is ok.

Doorverwijzingen

Heb je het gevoel dat je extra ondersteuning kan gebruiken in je rouwproces? Wil je graag met iemand praten of heb je vragen? Dan kan het goed zijn om contact op te nemen met een psycholoog of psychotherapeut. Bij twijfel, kan de zorgverlener samen met jou uitzoeken of therapie helpend kan zijn. Volgende zorgverleners verdiepen zich in het thema ‘rouw’:

De Weg Wijzer, Lies Scaut, Hasselt en Leopoldsburg, www.de-weg-wijzer.be/

Diane Plevoets, Herk-de-Stad, www.praktijkhetperspectief.be

Els van Attenhove, Diest, www.elsvanattenhoven.be

Hilde Das, Bree, www.devlinderboom.eu/

Hilde Schmitz, Herk-de-Stad, www.solaz.be

Katrijn Desteghe, Tongeren, www.katrijndesteghe.be

Liesbet Muermans, Hasselt, www.ont-moet-jezelf.com

Liese Vijfeijken, Hasselt, www.ikengij.be

Veronique Diliën, Maasmechelen, www.veroniquedilien.be  

Vergeet-Mij-Nietje, Evi Mans, Sint-Truiden, www.vergeet-mij-nietje.be